Veel verpleeghuiszorg organisaties werken vanuit een visie op belevingsgerichte zorg: zowel zorg, welzijn als woonomgeving worden afgestemd op de behoeften en mogelijkheden van de bewoner. Uiteraard draagt de zorgmedewerker hier, vanwege het directe contact met de bewoner, het meest aan bij.
Inrichting van de fysieke woonomgeving is slechts een randvoorwaarde. Echter, hoe beter wordt voldaan aan de randvoorwaarden, hoe gemakkelijker het is om invulling te geven aan belevingsgerichte zorg.
Vaak komt ‘beleving’ pas ter sprake bij de inrichting van de woon- en slaapkamer. Een huiselijke omgeving, herkenbare attributen, een aangename kleursamenstelling, etc. Maar hoe mooi zou het zijn als we al in de eerste ontwerpfase rekening houden met beleving!
Een mooi voorbeeld: akoestiek.
Onlangs koppelde een opdrachtgever aan ons terug dat de bewoners in de nieuwbouw ’s ochtends langer slapen dan in de oudbouw. Zij vroegen zich af wat de reden hiervoor zou kunnen zijn maar kwamen zelf tot de conclusie dat het de verbeterde akoestiek moest zijn. Bijzonder om te merken wat de invloed van akoestiek kan zijn. Niet alleen een betere nachtrust voor bewoners, ook minder onrust in de nacht voor zorgpersoneel en daardoor een lagere zorgvraag!
Want wie kent het niet…
- Een zoemende ventilatie-unit, een piepende lift.
- Een RVS serveerwagen die met kletterende kopjes door het restaurant.
- Bezoekers op hoge hakken door de gangen.
- Leveranciers met rolcontainers of palletwagens.
Wat voor effect hebben achtergrondgeluiden op een bewoner met dementie en hoe voorkom je dit in het ontwerp van een nieuwbouwlocatie?
Wat voor effect hebben achtergrondgeluiden op een bewoner met dementie?
Ouder worden vergroot de kans op gehoorproblemen maar het gehoor wordt niet aangetast door de dementie. Mensen met dementie kunnen wel moeite krijgen met het selecteren en afweren van prikkels. Het wordt lastiger om geluiden te interpreteren en verbanden te leggen. Alle achtergrondgeluiden komen evenredig binnen en geven afleidende onrust.
- Achtergrondgeluiden belemmeren mensen met dementie bij het volgen van gesprekken.
- Achtergrondgeluiden maken het moeilijker de aandacht ergens op te richten.
- Achtergrondgeluiden hebben tot gevolg dat mensen met dementie extra hard gaan praten.
- Achtergrondgeluiden veroorzaken stress waardoor mensen met dementie gaan dwalen, wriemelen of tikken.
Bouwkundige eisen en comfort
Het Bouwbesluit stelt eisen aan nagalmtijden, installatiegeluid, luchtgeluidisolatie en contactgeluid. Ook worden de vroegere Bouwmaatstaven vaak nog gebruikt als richtlijn. Wil je voldoen aan alle eisen en richtlijnen, dan kan dat aardig oplopen in de kosten. Ga daarom het gesprek aan met meerdere disciplines die betrokken zijn bij de bouw: zorg, facilitair, technisch adviseur, binnenhuisarchitect en stel de volgende vragen:
- Welke ruimtes zijn geluidsgevoelig en welke minder of niet?
- Welke eisen gelden er voor de bouwkundige constructie?
- Wat kun je aanvullen in de afwerking?
- Hoe verbeter je de akoestiek door inrichting?
Uit adviesrapportages over geluidswering blijkt vaak dat het lastig is om aan de geluidsnormen te voldoen in de cliëntkamers ofwel ‘bedruimtes’. Deze ruimtes hebben geen (akoestisch) systeemplafond in verband met de gewenste huiselijke uitstraling. Er ligt ook geen tapijt op de grond i.v.m. het gebruik van hulpmiddelen, schoonmaak en mogelijk valgevaar. Oplossingen worden vaak gezocht in de inrichting van de kamer: akoestisch spuitpleister, gordijnen, absorberend materiaal op kastdeuren, meubilair en planten.
Heeft u vragen?
Wilt u meer weten over belevingsgericht ontwerpen of advies over akoestiek? Neem dan gerust contact met mij op, bij voorkeur per email. Ook als u als zorginstelling, technisch adviseur of architect ervaring heeft met dit onderwerp of een keer wilt sparren, hoor ik het graag.
